عوامل ریزش بورس در چندروز اخیر

شاخص کل بورس که از ابتدای سال رشد افسارگسیخته‌ای در پیش گرفته بود پس از ثبت چند رکورد و افزایش غیرمترقبه سرانجام در هفته سوم مرداد ماه ریزش‌های سنگینی را تجربه کرد. تا جایی که رکوردهای ریزش از رکورد‌های صعود پیشی گرفت؛ در پنج روز معاملاتی اخیر منحنی شاخص بورس افت ۲۶۵ هزار واحدی، معادل ۷/ ۱۲ درصدی را به ثبت رساند. پیش‌تر در روندی بی‌سابقه بازده بازارسهام به ۳۰۵ درصد رسیده بود. رشد نرخ دلار و افزایش انتظارات تورمی باعث شده بود تا سهام صنایع مختلف با تقاضای زیادی مواجه شود و قیمت‌ها به‌صورت افسار‌گسیخته‌ای رشد کند.

از جمله عوامل دخیل در روند نزولی شدن شاخص و افت بازار بورس میتوان به دلایل زیر اشاره کرد:

• نمادهای غیرشاخص‌ساز ۲۰ روز است که اصلاح خورده‌اند اما زیر سایه رشد شاخص کل دیده نشدند

کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه علت بالا بودن شاخص در یکی دو ماه اخیر، استقبال از خرید سهام نمادهای فولادی، پالایشگاهی و خودرویی بود افزود: از ابتدای مرداد عملاً بسیاری از شرکت‌های کوچک و نمادهای غیرشاخص‌ساز روند اصلاح جزئی را آغاز کرده بودند و حتی در برخی موارد اصلاح قیمت‌ها به ۴۰ تا ۵۰ درصد قیمت واقعی ارزش سهام، انجام شد اما از آنجایی که در سایه رشد شاخص کل بورس قرار داشتند، این ریزش‌ها دیده نمی‌شد.

• ماجرای عجیب دارا دوم، از جمله دلایل ریزش شاخص

روحی با اشاره به رشد نمادهایی که قرار است در صندوق‌های دارا دوم و سوم عرضه شوند، گفت: با لغو عرضه این دو صندوق ETF و ناهماهنگی دو وزارتخانه اقتصاد و نفت شاهد افت بازار بودیم. این در حالی است که عرضه صندوق‌های دارا دوم و سوم مصوبه هیئت وزیران را دارند و لازم‌الاجرا هستند.

وی ادامه داد: نهایتاً قرار شد صندوق دارا دوم اوایل شهریور عرضه شود اما به دلیل آنکه بازار بورس ذاتاً ریسک‌پذیر است و همچنین ناهماهنگی عرضه عمومی سبب سلب اعتماد عمومی شد و از سوی دیگر بازار نیز برای اصلاح قیمت‌ها نیاز به بهانه داشت، این اتفاق (لغو عرضه دارا دوم) سبب سقوط بازار شد.

روحی تاکید کرد: در چند ماه اخیر رشد روزانه ۴۰ تا ۵۰ هزار واحدی بورس به یک مطالبه و عادت روتین تبدیل شده بود و سرمایه‌گذاران به سقوط ۸۰ تا ۹۰ هزار واحدی در یک روز عادت نداشتند. این در حالی است که در سال ۹۶ شاخص کل بورس ۹۰ هزار واحد بود که به این معنی است که میزان سقوط یک روزه شاخص کل در بازار فعلی معادل شاخص کل بورس در سال ۹۶ است.

• کاهش ارزش اعتباری کارگزاری‌ها؛ مانع ورود نقدینگی بیشتر

کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر اینکه ریزش‌های اخیر سبب شد تا بازار کمی از حالت تعادل خارج شود، به موضوع کاهش ارزش اعتبار کارگزاری‌ها از ۱۵ به ۱۰ درصد اشاره و اظهار کرد: نباید در زمانی که نیاز به ورود نقدینگی داشتیم، سازمان بورس ارزش اعتبار کارگزاری‌ها را کاهش می‌داد چون سرمایه‌گذاران کمتر می‌توانند از اعتبار خود برای خریدهای غیرنقدی استفاده کنند.

• شایعه سود ۲۲ درصدی سپرده‌های بانکی؛ به ریزش شاخص دامن زد

فعال بازار سرمایه شایعه افزایش نرخ سود سپرده‌های بانکی به ۲۲ درصد را یادآور شد و افزود: یکی از اشتباهات رئیس کل بانک مرکزی عدم شفافیت فحوای کلام خود در خصوص برنامه‌های آتی بانک مرکزی در یادداشت اینستاگرامی اخیرش بود. وی اشاره کرد که نرخ سود سپرده بانک‌ها نزد بانک مرکزی یک درصد افزایش خواهد یافت؛ این سبب شد برخی برداشت کنند که شبکه بانکی می‌تواند تا ۲۲ درصد به سپرده‌های مردم سود بدهد و یکی از دلایل ریزش دو روز اخیر بورس، یادداشت رئیس کل بانک مرکزی بود. این در حالی است که رئیس کل بانک مرکزی باید به طور شفاف نرخ سود را اعلام می‌کرد.

• بازار داغ اوراق سلف نفتی و نقشی که در التهاب بازار داشتند

روحی از دیگر دلایل ریزش‌های روزهای اخیر بورس را موضوع انتشار اوراق سلف نفتی دانست و گفت: اگر چه اعلام شد که عرضه این اوراق فعلاً متوقف شده اما انتشار اخبار در خصوص عرضه اوراق سلف در ریزش بازار تأثیرگذار بود؛ به طور کلی این عوامل دست به دست هم دادند تا بازار اصلاح شود.

• نهاد ناظر بازار باید معاملات با ریزش ۲۰ درصدی را متوقف می‌کرد

وی درباره نقشی که نهاد ناظر می‌توانست در جلوگیری از ریزش شاخص داشته باشد، گفت: متأسفانه نهاد ناظر بازار در زمانی که برخی نمادها بین ۱۰ تا ۲۰درصد رشد منفی داشتند معاملات را متوقف نکرد. این در حالی است که در چند روز اخیر بسیاری از معاملات مشمول مصوبه هیئت مدیره سازمان بورس مبنی بر لزوم توقف معاملات در زمانی که کاهش ۲۰درصدی ارزش نمادها رخ می‌دهد، بودند.

• اشتباه عجیب کارگزاری‌ها در عرضه سنگین شرکت‌های سهام عدالت استانی

روحی درباره دیگر عوامل سبب افت شاخص به موضوع آزادسازی سهام عدالت اشاره کرد و گفت: چهارشنبه هفته گذشته، برخی شرکت‌های سهام عدالت استانی در بورس عرضه و فروش آنها به کارگزاری‌ها واگذار شد؛ کارگزاری‌ها نیز متأسفانه آداب معاملات بازار را رعایت نکردند و عرضه سهام نمادهای شاخص‌ساز که در زیرمجموعه سهام‌های عدالت قرار داشت سبب اصلاح قیمت‌ها شد و صف فروش گسترده‌ای برای این نمادها را شاهد بودیم. به گونه‌ای که در ابتدای روز چهارشنبه برخی نمادها بخصوص نمادهای خودرویی که صف خرید برایشان ایجاد شد با اقدام این کارگزاری‌ها ناگهان به صف فروش سنگین تبدیل شدند.

• داستان تکراری اختلال در هسته معاملات

کارشناس بازار سرمایه موضوع اختلال هسته معاملات را نیز مطرح کرد و ادامه داد: به دلیل اختلال‌های پی در پی هسته معاملات، کمتر شاهد معامله‌های روان و روتین هستیم و سفارش‌گیری‌ها با تأخیر انجام می‌شود در نتیجه هنگام خرید، سقف قیمت و هنگام فروش کف قیمت در سامانه درج می‌شود. نتیجه آنکه برای یک نماد هم کف قیمت خورده می‌شود و هم سقف قیمتی. لذا تعادل معاملات به هم خورده و عملاً رقابت خریداران و فروشندگان سهام دچار مشکل می‌شود.

سیگنال معکوس خبرهای خوب سیاسی

علی صادق‌پور، کارشناس تامین سرمایه سپهر هم می‌گوید: با رسیدن به مرز ۲ میلیون واحد عرضه‌ها شدت گرفت و عرضه سهام عدالت سبب کندی این روند صعودی شد. توافق بین امارات و رژیم صهیونیستی در مناسبات منطقه‌ای تاثیرگذار است و همچنین رای شورای امنیت برای تمدید تحریم‌ها که با آن موافقت نشد می‌تواند خبرخوب و مثبتی باشد اما به نظر می‌رسد خبرهای خوب سیاسی سیگنال معکوسی به بازار بدهد. زیرا بازار بیشتر با انتظارات تورمی و رشد دلار صعود کرده بود و با این خبرها که در نرخ ارز تاثیرگذار است و انتظارت تورمی کاهش یافته سبب چنین کاهشی در شاخص شده است.

او تاکید می‌کند: خبر گشایش اقتصادی و طرح عرضه نفت در بورس انرژی و تاثیر چندانی بر ریزش نداشته است اما انتشار خبرهای ضد و نقیض از عرضه (ETF)‌های دولتی سبب از دست رفتن بخشی از اعتماد مردم به بازار و دولت شده است. او می‌افزاید: البته بازار هم نیازمند اصلاح بوده است. به گفته او در صورت مدیریت عرضه‌های سهام عدالت و صندوق‌ها پس از اصلاح شاخص مثبت خواهد شد و برخی صنایع از جمله فولاد مبارکه و فلزات رشد قابل توجهی همانند پالایشگاهی‌ها نداشته‌اند اما اصلاحات شدیدی را تجربه کرده‌اند.

• آغاز خیزش مجدد بورس از امروز دوشنبه ۲۷ مرداد

وی تاکید کرد: با حمایت‌هایی که روز یکشنبه ۲۶ مردادماه اعلام شد قرار است از بورس انجام شود، بار دیگر شاهد رشد شاخص و کاهش فشار عرضه از آغاز معاملات امروز (۲۷ مرداد) خواهیم بود و تا آخر این هفته بازار بار دیگر به تعادل باز خواهد گشت هر چند که خروج پول واقعی در چند روزی که ریزش رخ داد حدود ۲ هزار میلیارد تومان بود که رقم چندان بالایی در مقایسه با کل معاملات بورس محسوب نمی‌شود.

روحی افزود: پیش‌بینی می‌شود با توجه به لغو عرضه اوراق سلف نفتی، بازار از هیجان خارج شده و شاهد تعادل در بورس شویم. همچنین تجدید ارزیابی شرکت‌های بزرگ که قرار است در شهریور انجام شود نیز می‌تواند در ادامه رشد بازار اثرگذار باشد.

• خبر خوب؛ کاهش نرخ خوراک نمادهای پالایشی و پتروشیمی از دیروز و افزایش سوددهی این نمادها

کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: روز یکشنبه (دیروز) اعلام شد که قیمت خوراک شرکت‌های پالایشی و پتروشیمی‌ها کاهش می‌یابد که خبر خوبی برای بازار است چون سوددهی بیشتر پتروشیمی‌ها و پالایشی‌ها را در نتیجه بهبود صورت مالی این شرکت‌ها در پی خواهد داشت.

آیا:هفته قرمز بورس ادامه دار خواهد بود؟آینده بورس چه میشود؟